Tinnitus: meer dan alleen een oorschelp

Heb je wel eens last gehad van een constant gezoem of gerinkel in je oren dat maar niet ophoudt? Deze aandoening, bekend als tinnitus, treft wereldwijd veel mensen en kan zowel kortdurende als chronische vormen aannemen. Ontdek hieronder wat tinnitus is, hoe het zich ontwikkelt en welke behandelingen er zijn.

Wat is tinnitus?

Tinnitus is een veel voorkomende aandoening die rinkelende geluiden in de oren veroorzaakt die alleen door de lijder kunnen worden waargenomen. Deze geluiden kunnen lijken op zoemen, fluiten, sissen of rinkelen en treden meestal op bij gehoorverlies. Voor sommige mensen kan het ook worden waargenomen als een constant gedreun, geklik of zelfs muziek. Tinnitus is vaak het gevolg van beschadiging van de haarcellen in het binnenoor, wat door verschillende factoren kan worden veroorzaakt, zoals te harde geluiden, bepaalde medicijnen of zelfs natuurlijke veroudering.

De rol van het binnenoor

Het binnenoor is cruciaal voor ons gehoor en onze waarneming van geluiden. Haarcellen in het binnenoor helpen bij het omzetten van geluidsgolven in elektrische signalen die onze hersenen interpreteren als geluiden. Wanneer deze haarcellen beschadigd raken door lawaai, veroudering of bepaalde ziekten, kunnen signalen verkeerd worden doorgestuurd naar de hersenen, met oorsuizen als gevolg.

Symptomen en effecten van tinnitus

Tinnitus kan het leven van getroffenen op veel manieren beïnvloeden en afhankelijk van de ernst en duur van de tinnitus kan de impact op het dagelijks leven aanzienlijk variëren. Enkele van de meest voorkomende symptomen van tinnitus zijn:

Continu of periodiek geluid in het oor:

Deze oorgeluiden kunnen zich uiten als rinkelen, zoemen, sissen, fluiten of zelfs muziek. Ze kunnen in één of beide oren voorkomen en kunnen constant of met tussenpozen zijn.

Moeite met horen:

Veel mensen met tinnitus ervaren ook een vorm van gehoorverlies. Het aanhoudende suizen in de oren kan het moeilijk maken om externe geluiden duidelijk te horen, waardoor het moeilijk kan zijn om spraak te verstaan.

Slaapproblemen:

Het constante geluid in het oor kan het moeilijk maken om in slaap te vallen of door te slapen. Dit kan leiden tot slaaptekort en daarmee gepaard gaande problemen zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid en concentratieproblemen.

Concentratieproblemen:

Het constante suizen in de oren kan het voor patiënten moeilijk maken om zich op taken te concentreren, vooral in rustige omgevingen.

De effecten van tinnitus gaan echter verder dan de lichamelijke symptomen. Voor sommige mensen kan tinnitus aanzienlijke psychologische en emotionele problemen veroorzaken, waaronder stress, angst en depressie. In ernstige gevallen kan tinnitus de levenskwaliteit zodanig beïnvloeden dat normale activiteiten en sociale interacties worden belemmerd.

Oorzaken en risicofactoren

Tinnitus kan verschillende oorzaken hebben en het is belangrijk om deze factoren te begrijpen om de beste aanpak voor behandeling en management te bepalen. Hieronder volgen enkele van de meest voorkomende triggers en risicofactoren voor tinnitus:

Geluidsoverlast:

Zowel eenmalige harde geluiden als langdurige blootstelling aan lawaai kunnen leiden tot gehoorbeschadiging en de ontwikkeling van tinnitus. Vooral beroepen of hobby's die regelmatige blootstelling aan hoge volumes vereisen, zoals muzikanten, bouwvakkers of sportschutters, worden in verband gebracht met een verhoogd risico op tinnitus. Het gebruik van koptelefoons met een hoog volume kan ook schade aan het binnenoor veroorzaken.

Verouderingsproces:

Met het vorderen van de leeftijd is er vaak een natuurlijke achteruitgang in de functie van de haarcellen in het binnenoor, wat kan leiden tot gehoorverlies en, in veel gevallen, tinnitus. Dit leeftijdsgerelateerde gehoorverlies, ook wel seniel gehoorverlies of presbycusis genoemd, treft ongeveer een derde van de mensen tussen 65 en 75 jaar.

Medicatie:

Verschillende medicijnen kunnen als bijwerking oorsuizen veroorzaken. Hieronder vallen bepaalde antibiotica, medicijnen tegen kanker, diuretica, bepaalde antidepressiva en hoge doses aspirine. In de meeste gevallen verdwijnt het oorsuizen als de medicatie wordt gestopt of de dosis wordt verlaagd.

Gezondheidsproblemen:

Bepaalde gezondheidsproblemen kunnen ook leiden tot tinnitus. Hieronder vallen aandoeningen zoals de ziekte van Menière, die wordt gekenmerkt door overmatige vochtophoping in het binnenoor, tumoren in het oor of hyperacusis, een verhoogde gevoeligheid voor normale omgevingsgeluiden. Aandoeningen zoals hoge bloeddruk of diabetes kunnen ook tinnitus veroorzaken of verergeren.

Oor- en hoofdletsels:

Verwondingen aan het hoofd of oor kunnen het binnenoor beschadigen en leiden tot tinnitus. Dit kan worden veroorzaakt door ongelukken, sportblessures of zelfs agressief schoonmaken van het oor.

Het is belangrijk op te merken dat in veel gevallen de precieze oorzaak van tinnitus niet kan worden vastgesteld. Daarom is het cruciaal om een arts te raadplegen in het geval van aanhoudend suizen in de oren om mogelijke oorzaken te onderzoeken en geschikte behandelingsopties te identificeren.

Gehoorverlies en oorsuizen

Voor veel mensen gaat tinnitus gepaard met een vorm van gehoorverlies. Geschat wordt dat meer dan 90 procent van de tinnituspatiënten ook last heeft van gehoorverlies. Dit kan de vorm aannemen van een gehoorverlies in de hoge frequenties, waarbij het vermogen om hoge frequenties te horen is aangetast. In dergelijke gevallen kan de lijder moeite hebben met het horen van bepaalde medeklinkers en hoge tonen, waardoor het moeilijk is om gesprekken te begrijpen. Dit suggereert een nauw verband tussen tinnitus en schade aan het binnenoor, dat vaak verantwoordelijk is voor gehoorverlies.

Diagnose en behandeling van tinnitus

Een nauwkeurige diagnose is cruciaal voor een effectieve behandeling van tinnitus. Tijdens het onderzoek kan een KNO-arts het audiogram gebruiken, een test waarbij het gehoor in verschillende frequenties wordt gemeten.

De behandeling van tinnitus richt zich vaak op het behandelen van de onderliggende oorzaak. Als gehoorverlies de oorzaak is, kunnen hoortoestellen helpen. Hoortoestellen kunnen de geluiden om je heen versterken, wat helpt om het gerinkel of gezoem in je oren te overstemmen. In sommige gevallen kan geluids- en stressmanagementtherapie helpen.

Leven met tinnitus

Met de juiste ondersteuning en behandeling kunnen mensen met tinnitus een normaal en bevredigend leven leiden. Het is belangrijk om te onthouden dat iedereen anders is en dat er geen universele oplossing is voor tinnitus. Wat voor de ene persoon werkt, werkt misschien niet voor de ander. Het is raadzaam om een specialist te raadplegen om een geïndividualiseerde behandelingsstrategie te ontwikkelen om met tinnitus om te gaan. Daarnaast kan het nuttig zijn om stressmanagementtechnieken te leren om het algehele welzijn te verbeteren.